در سالهای اخیر هوش مصنوعی از یک رویا، هرچه بیشتر تبدیل به واقعیت شده است. یکی از آخرین پیشرفتها در این صنعت، ChatGPT است. این تکنولوژی در زمان نگارش این مقاله، یعنی آوریل ۲۰۲۳ بهعنوان آخرین دستاورد هوش مصنوعی تجاری درنظر گرفته میشود.
چت جی پی تی، یک پردازشگر هوشمند زبان است که برای اولین بار در دسامبر ۲۰۲۲ معرفی شد. این تکنولوژی AI، سریعتر از هر تکنولوژی مبتنی بر اینترنت دیگری محبوبیت یافت و در کمتر از دو ماه حدود ۱۰۰ میلیون کاربر فعال پیدا کرد. دستاوردی که رسیدن به آن برای اینستاگرام دو سال و برای تیکتاک ۹ ماه بهطول انجامید.
اما برنامه ChatGPT چیست؟ چطور کار میکند؟ چگونه میتوان از آن استفاده کرد؟ از همه مهمتر برای کاربران ایرانی این سوال مطرح است که آیا میتوان از داخل ایران با آن کار کرد؟ در این مقاله به این سوالات بههمراه بررسی جزئیات زیادی از این تکنولوژی پاسخ خواهیم داد. با ما همراه شده و با یکی از مهمترین بازیگران تکنولوژی در دنیای امروز و آینده آشنا شوید.
بهطورساده ChatGPT یک ربات چت هوش مصنوعی با زبان طبیعی است به این معنی که میتوان از آن هر سوالی پرسید و جواب دریافت کرد. ChatGPT مخفف عبارت Chat Generative Pre-Trained Transformer است. عنوانی که بهخودیخود تفاوت آن با دستیارهای صوتی مانند Siri و Alexa را نشان میدهد. کلمات Generative و Pre-Trained بیانکنندهی این مطلب هستند که ChatGPT از شبکههای عصبی توسعهیافته با مدلهای دیپ لرنینگ یا یادگیری عمیق بهره میبرد. این شبکهها پاسخهایشان را در قالب الگوهای نوشتاری زبان انسان ارائه میکنند.
درحقیقت برنامه ChatGPT یک پروژهی پردازش زبان طبیعی در مقیاس بزرگ یا Large Language Model و بهاختصار LLM است. این ساختار از معماری GPT-3 بهمنظور غربال کردن حجم عظیم دادههای بهدستآمده از منابع اینترنتی استفاده میکند.
مزیت دیپ لرنینگ برای ChatGPT
الگوریتمهای دیپ لرنینگ به ChatGPT کمک میکنند که با حجم عظیمی از دادههای متنی در اینترنت در مدتزمان اندک کار کرده و جواب خود را آماده کند. درحقیقت ChatGPT در حالت ایدهآل خود بهدنبال درک ارتباطات انسانی در قالب نوشتار و بهکارگیری ساختار ذهن انسان بهمنظور تولید پاسخهای مناسب متنی است. این برنامه با منابع بیپایانی از دادههای متنی تغذیه میشود. ChatGPT بهعنوان یک منبع کسب دانش و اطلاعات شناخته میشود؛ اما توانایی آن در برقراری ارتباط، ویژگی متمایزکنندهاش از برنامههای مشابه است.
هدف اولیه ChatGPT چیست؟
اگر میپرسید که مهمترین هدف ربات chatgpt چیست؟ باید بگوییم پاسخ به هر سوالی که دربارهاش در اینترنت اطلاعاتی متنی وجود دارد. این اهداف میتواند گردآوری، تولید محتوای متنی، ترجمه، خلاصهنویسی، پرسشوپاسخ، تکمیل و توسعهی دیکشنریهای آنلاین و غیره باشد.
چند ویژگی مهم ChatGPT
از مهمترین ویژگیهای ChatGPT نیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- شامل بیش از ۱۷۵ میلیارد پارامتر که آن را به یکی از بزرگترین مدلهای هوش مصنوعی زبانی تبدیل کرده است.
- تغذیهشده با الگوریتمهای ازپیش آموزشدادهشده
- قابلیت انجام چندین وظیفهی همزمان
- سرعت بسیار بالا و تقریبا درلحظه
تاریخچه توسعه ChatGPT
شرکت اصلی توسعهدهندهی برنامه هوش مصنوعی چت جی پی تی، OpenAI نام دارد. این شرکت در سال ۲۰۱۵ توسط ایلان ماسک، مالک کمپانیهای تسلا و SpaceX، سم آلتمن (Sam Altman)، گرگ براکمن (Greg Brockman)، ایلیا سوتسکور (Ilya Sutskever) و وویچ زارمبا (Wojciech Zaremba) تاسیس شد. محل استقرار OpenAI در سانفرانسیسکوی آمریکاست.
درحالحاضر سم آلتمن مدیریت عامل OpenAI را برعهده دارد. او یک سرمایهگذار، کارآفرین و متخصص برنامهنویسی آمریکایی متولد سال ۱۹۸۵ است. آلتمن مانند بسیاری دیگر از شناختهشدههای دنیای تکنولوژی، تحصیل خود در دانشگاه بزرگی چون استنفورد را ناتمام رها کرد.
OpenAI خود را بهعنوان یک سازمان تحقیقاتی هوش مصنوعی معرفی میکند. این شرکت ChatGPT را در سال ۲۰۱۸ معرفی و در اواخر سال ۲۰۲۲ از آن رونمایی کرد. OpenAI از سال ۲۰۱۹ زیرساختی به نام Azure استفاده میکند که توسط مایکروسافت و پردازندههای گرافیکی Nvidia پشتیبانی میشود. در زمان نگارش این مقاله، پیشرفتهترین نسخه ChatGPT، از مدل Chat4 استفاده میکند که با نام تجاری ChatGPT Plus شناخته میشود.
ChatGPT چطور کار می کند؟
بهطورخلاصه ChatGPT از یک شبکهی عصبی گسترده برای تولید زبانی شبیه به زبان انسان و برقراری ارتباط از طریق آن استفاده میکند. شبکهی عصبی به ChatGPT کمک میکند که پاسخهایی هرچه مربوطتر، معنادارتر، دقیقتر و سریعتر در رابطه با پرسش مطرحشده توسط کاربر بیابد.
شبکههای عصبی، یکی از مهمترین بحثهای مطرح در هوش مصنوعی هستند و دامنهی فعالیت آن را از محدودهی ماشین لرنینگ و دیپ لرنینگ بسیار فراتر میبرند. این شبکهها درحقیقت الگوریتمهایی هستند که برای تقلید ارتباط نورونهای مغز انسان با یکدیگر آموزش دیدهاند. هدف آنها نیز این است که روش مغز در یادگیری از تجربیات قبلی و دادههای فعلیاش را تکرار کند. برای درک بهتر کارکرد شبکههای عصبی و الگوریتمهای یادگیری باید بدانید که هوش مصنوعی چیست و چطور کار میکند؟
جالب توجه است که ChatGPT میتواند حتی هدف ما از سوالاتمان را تشخیص دهد. به این معنی که اگر سوالات ناقص یا غیرشفافی نیز از سوی کاربر مطرح شوند، این برنامه منطقیترین جوابها را برای آن ارائه میکند. همین توانایی، سبب سرگرمی بسیاری از افراد شده است. بهطوریکه با پرسش سوالات عجیب و بعضا خندهدار نیز جوابهایی دریافت میکنند که حداقل ازنظر دستور زبان و ارتباط اطلاعات، منطق نسبتا خوبی دارند.
مراحل کار چت جی پی تی
اما مراحل کار ربات ChatGPT چیست؟ این ربات کار خود را در پنج مرحلهی زیر انجام میدهد:
- پردازش مقدار ورودی. در این مرحله، کاربر ChatGPT دستور یا سوال خود را در نوار متن این برنامه تایپ میکند.
- توکنیزیشن. منظور از Tokenization نشانهگذاری متن ورودی با تجزیهوتحلیل و تقسیم آن به کلمات جداگانه است.
- جایگذاری ورودی. در این مرحله، متن توکنیزهشده در ترانسفورماتورهای شبکهی عصبی قرار میگیرد.
- رمزگذاری و رمزگشایی متن. در این مرحله، ترانسفورماتور با راهاندازی مدل رمزگذار-رمزگشا (Encoder-decoder attention) متن ورودی را ابتدا رمزگذاری میکند. در ادامه، یک توزیع احتمال برای همهی خروجیهای ممکن تولید میشود. این توزیع احتمال نیز نتایج را تولید میکند.
- تولید متن خروجی. در این مرحله، متن خروجی بهصورت متن به کاربر نشان داده میشود.
فرآیند جستجوی ChatGPT در اینترنت
حتما میپرسید که ChatGPT چطور در اینترنت بهدنبال جواب سوال ما میگردد و پاسخهایش را غربال میکند. ازنظر فنی، این فرآیند، پیچیده است؛ اما بهطورکلی باید گفت که این ربات، هر اطلاعاتی که میتواند بهصورت آنلاین پیدا کند را بررسی میکند.
در یک منطق ساده، کار چت جی پی تی با اینترنت و موتورهای جستجو با حدس و آزمونوخطاست. به این معنی که ابتدا یک رشته کلمات را براساس جستجویش دریافت کرده و سپس کلمات پشتسرهم را یکییکی پنهان میکند. در ادامه، تلاش برای حدس کلمهی بعدی شروع میشود. اگر حدس برنامه اشتباه باشد، خودش را تا زمان رسیدن به کلمهی درست بعدی بهروزرسانی میکند. بهمنظور رعایت دستورزبان و جملهبندی درست نیز از یک مدل پاداشدهی استفاده میشود.
یادگیری تقویتی در ChatGPT
یکی از مهمترین عوامل موفقیت و نیز ویژگیهای متمایزکننده ChatGPT بهکارگیری مکانیسم یادگیری تقویتشده در آن است. بهطورکلی، ماشینهای یادگیری در هوش مصنوعی، از سه روش یادگیری نظارتشده توسط انسان، غیرنظارتی و تقویتی استفاده میکنند.
روش تقویتی، ترکیبی از دو روش نظارتی و غیرنظارتی است. به این معنی که ماشین میتواند بهطورخودکار یاد بگیرد و ایراداتش را اصلاح کند؛ اما همچنان از بازخوردهای انسانی بهعنوان یک عامل تاییدکنندهی صحت و اعتبار پاسخها کمک بگیرد. به این روش یادگیری، RLHF مخفف عبارت Reinforcement Learning from Human Feedback گفته میشود. مدل یادگیری RLHF و تقویت هرچه بیشتر آن، درحالحاضر تنها پاسخی است که OpenAI توانسته است به دغدغهی کاربران درخصوص صحت و اعتبار پاسخهای ChatGPT بدهد.
هفت قابلیت فعلی چت جی پی تی
اما موارد استفاده از ربات چت جی پی تی چیست؟ این برنامه درحالحاضر توانمندیهای زیادی دارد که در ادامه مهمترین آنها را بررسی میکنیم.
تولید محتوای متنی
مهمترین قابلیت و وظیفهی اولیه ChatGPT تولید متن است. این برنامه میتواند سوالی را دریافت کرده و طبق جزئیات آن، محتوایی متنی مانند مقالات کوتاه و بلند، کد، شعر و غیره تولید کند. نکتهی مهم این است که محتوای تولیدشده توسط این ربات، منحصربهفرد یا یونیک نیست؛ بلکه نوعی گردآوری و صرفا پاسخ به سوال است. بنابراین هنوز نمیتوان ChatGPT را بهعنوان تولیدکنندهی محتوای مناسب برای رقابت تجاری در موتورهای جستجو مانند گوگل درنظر گرفت.
تکمیل جملات و تصحیح متون
بسیاری از ما هنگام نگارش متون، بهدنبال بهترین کلمات و ساختار برای تکمیل جملاتمان هستیم. نمونهی چنین قابلیتی را در نوار جستجوی گوگل میبینیم. اما چت جی پی تی، اولین نرمافزاری است که هنگام تایپ میتواند با پیشنهادهایش، ساختار و متن جملاتمان را کامل کند. علاوه بر این، ChatGPT با پایگاه دادهی گستردهای که از منابع اینترنتی و فرآیند یادگیریاش بهدست میآورد، میتواند متون را اصلاح یا ویراستاری کند. ارائهی پیشنهادهای جایگزین برای کلمات و ساختار جملات، نمونههایی از قابلیتهای این برنامه در این زمینه هستند.
پاسخ به پرسش ها
تقریبا هر سوالی که در اینترنت اطلاعاتی در مورد وجود داشته باشد، توسط ChatGPT قابل پاسخگویی خواهد بود. برای این منظور حتی میتوانید اندازهی پاسخ یا فرمت یا قالب آن مانند کد، بولتپوینتی یا لیستی را نیز ازپیش برای این برنامه تعیین کنید.
خلاصه نویسی با ChatGPT
خلاصهنویسی یک متن بلند، یکی از قابلیتهای مهم ChatGPT است. در زمان نگارش این مقاله، ChatGPT میتواند تا ۴۰۹۵ توکن را خلاصهنویسی کند که معادل چندین صفحه خواهد بود. این قابلیت در آموزشهای فشرده مهم جلوه میکند و انتظار میرود در آینده، ظرفیت بیشتری داشته باشد.
امکان ترجمه با ChatGPT
با چت جی پی تی، امکان ترجمه متون نوشته شده به مهمترین زبانهای دنیا به یکدیگر را خواهید داشت. این زبانها عبارتند از:
- انگلیسی
- اسپانیایی
- فرانسه
- آلمانی
- ایتالیایی
- پرتغالی
- هلندی
- روسیه
- چینی
- ژاپنی
- کره ای
- عربی
مکالمه آنی با انسان
اگر میپرسید که درحالحاضر مهمترین کاربرد تجاری و روزمره ChatGPT چیست؟ پاسخ بسیاری از کارشناسان ادغام این تکنولوژی با چتباتهای سایتهای فروش و ارائهدهندهی خدمات است. هماکنون نیز شرکتها از چتباتها برای پاسخگویی آنلاین به کاربرانشان استفاده میکنند. رابطهای مکالمهای ChatGPT میتوانند در این ابزارها و نیز دستیاران مجازی و برنامههای مشابه ادغام شده و پاسخهای بهتر، منحصربهفردتر و گستردهتری ارائه دهند.
تشخیص و آنالیز احساسات
آنچه تکنولوژیهای ابتدایی هوش مصنوعی توسعهیافته با الگوریتمهای ماشین لرنینگ ابتدایی از آن بیبهره هستند، تحلیل احساسات است. موضوعی که یکی از اهداف بلند این صنعت بهحساب میآید. ChatGPT میتواند از واکنشهای کاربر، بهخصوص در مکالمات تجاری در چتباتها، احساسات او مانند رضایت یا عدمرضایتش تشخیص داده و گزارش کند. این اطلاعات کاربریهای تجاری مختلفی بهویژه در تحقیقات بازار و توسعهی محصول دارد.
ثبت نام در ChatGPT از خارج از ایران
ثبت نام در ChatGPT و درواقع وبسایت OpenAI اولین قدمی است که باید برای استفاده از این برنامه بردارید. مراحل این کار به شرح زیر است:
- وارد وبسایت OpenAI.com شوید
- روی گزینهی Sign up کلیک کنید
- آدرس ایمیل خود را وارد کنید. البته اگر حساب Gmail یا اکانت مایکروسافت نیز دارید با کلیک روی گزینههای Continue with Google یا Continue with Microsoft Account میتوانید به مرحلهی بعدی بروید.
- رمز عبور خود را انتخاب کنید.
- نام و نام خانوادگی خود را وارد کنید.
- به حساب ایمیل خود رفته و ایمیل ارسالشده از سوی OpenAI را باز کنید. روی گزینهی Verify Email Address کلیک کنید تا ایمیلتان تایید یا Verify شود.
- در این مرحله از شما یک شماره تلفن درخواست میشود. هدف از این کار، افزایش امنیت حساب شماست. پس از وارد کردن شماره تلفن همراه، روی گزینهی Send Code کلیک کنید.
- کد ارسالشده به موبایلتان را در کادر مربوطه وارد کنید.
- بهمنظور استفاده از ChatGPT باید قوانین وبسایت OpenAI را مطالعه و با کلیک روی گزینههای Next و در آخر Done، با آنها موافقت کنید.
- حساب ChatGPT شما ساخته شده است.
در برخی مواقع ممکن است وبسایت OpenAI به دلیل ترافیک شبکه باز نشود. در این مواقع با پیام OpenAI is at capacity مواجه میشوید. در این صورت باید چنددقیقهای صبر کرده و مجددا وبسایت را باز کنید. همچنین مراحل گفتهشده برای استفاده از نسخهی رایگان ChatGPT هستند. استفاده از نسخهی ChatGPT Plus که امکانات و سرعت بیشتری دارد، مستلزم پرداخت هزینه است که در زمان نگارش این مقاله، معادل ماهانه، ۲۰ دلار آمریکا خواهد بود.
ثبت نام در ChatGPT از داخل ایران
اما منظور از ثبت نام از ایران در ChatGPT چیست؟ طبق تجربه، وبسایت ChatGPT در مواردی با IP های ایران نیز باز میشود؛ هرچندکه بسیار کند است. اما در بسیاری از مواقع، دسترسی به این وبسایت بدون تغییر IP ممکن نیست. بنابراین اگر در داخل کشور هستید، پیش از شروع ثبت نام در ChatGPT باید ابزار تغییر IP خود یا همان VPN تان را روشن کنید. اگر همچنان در بازکردن این وبسایت با کندی سرعت یا مشکلات دیگر مواجه بودید، ابزارهای دیگر با IP کشورهای مختلف را امتحان کنید.
ثبت نام در ChatGPT از داخل ایران تا مرحلهی دریافت شماره تلفن همراه، بدون مشکل و طبق روال مراحل گفتهشده در بخش قبل پیش میرود. در مرحلهی دریافت شماره تلفن، ایران را نیز در لیست کد کشورها میبینید اما OpenAI شمارههای ایران را معتبر ندانسته و کد تایید را برای آنها ارسال نمی کند. برای رفع این مشکل، علاوه بر استفاده از شماره تلفن دوستان و آشنایان ساکن خارج کشور، دو راهحل زیر پیش روی شماست.
چگونه از chatgpt استفاده کنیم؟
نحوه استفاده از ChatGPT در ایران ساده بوده و فرقی با کاربری آن در خارج از کشور ندارد. پس از ساختن حساب کاربری، نوار سوال، مطابق تصویر زیر روبهروی شما ظاهر میشود. بهراحتی میتوانید سوال خود را در آن وارد کرده و منتظر پاسخ بمانید. با دادن جزئیات بیشتر به این ربات و مطرح کردن واضحتر سوالات، میتوانید پاسخهای بهتری از آن دریافت کنید. نکتهی جالب این است که ChatGPT میتواند پاسخهای قبلیاش را بهتر کند. بهعنوان مثال اگر دستور پخت یک غذا را از آن بخواهید، میتوانید مجددا بخواهید که همان دستور را با مواد سالمتر یا با تغییر برخی مواد اولیه به شما تحویل دهد.
جهان آینده با ChatGPT چگونه است؟
ربات ChatGPT تاکنون یکی از بهترین و کاربردیترین دستاوردهای هوش مصنوعی بوده است. اما این ربات و بهطورکلی AI، هنوز راه درازی تا دستیابی به اهداف بلندپروازانهشان دارند. ChatGPT در وبسایت خودش هم اذعان دارد که برخی نتایجش میتوانند شامل خطا باشند. همچنین این ابزار، اطلاعات و اتفاقات را با تاخیر پوشش میدهد؛ چنان که هماکنون نیز تنها با اطلاعات تولیدشده تا پایان سال ۲۰۲۱ کار میکند. بااینحال جای شک نیست که هوش مصنوعی، نقشی اساسی در دنیای آیندهی ما در همهی زمینهها از پزشکی تا اقتصاد و آموزش خواهد داشت. در مطلب هوش مصنوعی gemini که به نوعی رقیبی برای چت جی پی تی است، میتوانید اطلاعات جالبی درباره این هوش مصنوعی و مقایسه آن با ChatGPT بخوانید.
ChatGPT چیست و چطور کار میکند؟ این سوالی بود که تلاش کردیم در این مقاله به آن بهطور مفصل پاسخ دهیم. با ثبت نام در ChatGPT و پس از مدتی کار کردن با این ربات پردازش زبان طبیعی، قطعا بیشازپیش نقاط قوت و ضعف این تکنولوژی در حال رشد را خواهید شناخت.
منبع : https://alocom.co
